رایحه مظفریان در آستانه روز فرهنگ پهلوانی و زورخانه ای:
بانوان پهلوان شاهنامه محدود به گردآفرید نیستند
رایحه مظفریان، پژوهشگر، در گفتگو با خبرنگار ما گفت: چند سالی است به طور کاملا اتفاقی با ورزش زورخانه ای آشنا شدم و متوجه شدم زن‌های زیادی داوطلب ورزش‌های زورخانه‌ای هستند ولی فدراسیون مانع آنها می‌شود. سپس با خانم‌های داوطلب آشنا شدم و شروع کردم به نوشتن مطالبی درباره ورزش‌های زورخانه‌ای برای زنان.
مظفریان گفت: ورزش زورخانه‌ای، ورزش مردانه نیست ولی در ایران به زنان اجازه نمی دهند این ورزش را کار کنند. حتی جلوی زورخانه‌ها پرده نصب می‌کردند تا زنان رهگذر، چشمشان به بدن برهنه مردان در حال ورزش نیفتد. البته الان برای مردان لباس فرم طراحی کرده‌اند – تی شرت و شلوار- که این مشکل را حل می کند. از نظر خیلی از مراجع هم، از جمله آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی، ورود زنان به ورزش زورخانه‌ای منع شرعی ندارد. با این حال، زنان فقط با هماهنگی می‌توانند به تماشای مردان در حال ورزش بنشینند و حق ورود به گود زورخانه و تمرین کردن را ندارند.
وی افزود: دلایل ورزشکاران و پیشکسوتان، برای اجازه ندادن به زن‌ها این است که آنها معتقدند ورزش زورخانه‌ای ورزشی مردانه است و از قدیم هم مردانه بوده است. این در حالی است که در زورخانه، میل و کباده در اندازه‌های مختلف وجود دارد و هر کس بر اساس قدرت خود آنها را انتخاب می‌کند. فدراسیون در برابر این خواسته زنان، رفتاری دوگانه دارد. از طرفی، ادعا می‌کند که موافق حضور زنان در این ورزش است ولی از طرف دیگر، هر بار به بهانه‌ای به آنها مجوز نمی دهد.
مشکل اینجاست که پیشکسوتان این ورزش با حضور زنان مخالفت دارند. آنها معتقدند ورزش زورخانه‌ای، ورزشی مردانه است؛ از قدیم هم مردانه بود. در قدیم پسر بچه‌های نابالغ را به زورخانه راه نمی دادند. امروز هر پسربچه‌ای می تواند وارد گود زورخانه شود. حتی مدارسی وجود دارد که به پسربچه‌ها آیین پهلوانی را آموزش می دهند ولی چنین امکانی برای دختران مهیا نیست.
مظفریان ادامه داد: ورزش زورخانه ای، ورزش مردانه نیست. پهلوانی، امری جنسیتی نیست که صرفا مختص مردان باشد. ما در شاهنامه زنان پهلوان زیادی داشتیم که شاخص ترینشان گردآفرید است. کتایون، فرنگیس، رودابه و خیلی از زنان دیگر، هرکدام ویژگی‌های پهلوانی داشتند. الزاما، جنگ آوری نشانه پهلوان بودن نیست. خطر کردن، جنگیدن، بلندپروازی، خردورزی و قدرت انتخاب در زنانی چون سیندخت، فرانک، گردیه(خواهر بهرام چوبین)، کتایون و دیگران دیده می شود.در تعریف پهلوان گفته اند یک پهلوان باید به ویژگی‌های اخلاقی از جمله جوانمردی، مهمان نوازی، دستگیری از ضعفا، کمک به فقرا، فروتنی و گشاده رویی آراسته باشد. اینها ویژگی‌های صرفا مردانه نیستند ولی در جامعه ما، از سوی مردان، به مردان دیگر اعطا می شوند. این الگو، نیازمند بازنگری است. مردها، پهلوان بودن زن‌ها را مسخره می کنند و به راحتی نیمی از جامعه را نادیده می‌گیرند. حضور زنان در گود زورخانه، بی شک آغاز گر تغییرات بنیادین خواهد بود.
وی گفت: ورزش زورخانه ای یک ورزش گروهی است و اینطور نیست که بتوان با نوای مرشد، در خانه و به تنهایی آن را تمرین کرد. در این ورزش، امتیازدهی بر اساس هماهنگی و حرکت پا است. تمرین پا با ضرب مرشد باید هماهنگ باشد. همه حرکات اعضای تیم هم باید هماهنگ باشد. در این ورزش، سمت بزرگ به کوچکی باید حفظ شود. بالاترین مقام تیم، مقابل مرشد می ایستد و بعد به ترتیب، مقام‌های دیگر از بزرگ به کوچک دور گود می ایستند. این ترتیب از ابتدای ورود به گود و بعد در حرکت پا، حرکت شنا و سپس در میل زدن حفظ می شود. همه اینها گروهی است و سید یا پهلوان جمع، افراد داخل گود را مدیریت می کند و تمرین می دهد. در آخر هم با دعا و نیایش، ورزش تمام می شود. این ورزش، یک ورزش اسلامی است و با فرهنگ اسلامی گره خورده و حیف است که زنان داوطلب، از آن حذف شوند.
مظفریان در رابطه با اشعاری که مرشد می خواند گفت: اساس شعر مرشد قبلا از شاهنامه بود ولی الان بیشتر جنبه مذهبی و حالت نوحه پیدا کرده است. کسانی که بیشتر به شاهنامه علاقه دارند از این وضعیت گله مند هستند. قبلا حضرت علی (ع) و پهلوانی ایشان به اضافه پهلوانی در شاهنامه، اساس اشعار مرشد بود. در ایران مرشد بانو هم داریم ولی چون صدای زن ممنوع است، مرشدان قابلیت ارائه ندارند.
وی در پایان گفت: ورزش زورخانه ای، میراث فرهنگی ایرانیان است. ما به میراث خودمان بی توجه هستیم ولی کشورهای دیگر از آن بهره برداری می کنند.
ورزش باستانی از ایران به هند و افغانستان رفت.
وقتی انگلستان هند را مستعمره خود کرد، تغییراتی روی این ورزش اعمال کرد و آن را روی مچ و کتف‌ها متمرکز کرد. امروز عکس‌های زیادی از زنان ورزشکار انگلیسی داریم که در مدارس، ورزش میل هندی را تمرین می کنند. باشگاه‌های زیادی در دنیا این ورزش را به دختران آموزش می دهند. فدراسیون جهانی ورزش‌های باستانی به ایران اخطار داده است که اگر تیم بانوان تشکیل ندهد، از بازی‌های جهانی حذف می شود. حیف است ورزش زورخانه‌ای، که ورزش ایرانیان است، به خاطر عدم حضور زنان، از فدراسیون جهانی حذف شود. از طرفی، آذربایجان مترصد فرصتی است تا این ورزش را به نام خود ثبت جهانی کند. اگر آنها تیم زنان تشکیل دهند، قطعا برنده این بازی بوده و این ورزش ایرانی را به نام خود به ثبت خواهند رساند.
ثبت ديدگاه